Mudurnuca Sözlüğü

A.ah.. --------- Hayır,Olmaz, Yok
Aba: ----------- Büyük kız kardeş,Abla,
Abalamak:----- Karşısındakini hoyratça elleriyle hırpalamak.
Abanık: -------- Üzerine eyilerek bastırmış.
Abıldamak: ---- Emaklemek,çocuğun yerde diz üzerinde gezinmesi.
Agubat: ------- Avukat
Avkırı: ---------- Meyilli olan,Normalin dışında düşünen,iş yapan 
Ayrıksa:-------- Bir başka türlü 
Avla: ----------- Bahçe çevresine ince uzun ağaçlardan yapılan koruyucu.
Afır:------------- Ahırlarda yem vermek için duvara ağaçtan yapılmış tekne
Apdeslik: -------Aptes alınan yer, el,yüz yıkanan yer.
Ameden:--------Aniden,Birdenbire,Habersiz olarak
Artımık:----------Artık ,Yinecek bir gıdadan geriye kalan.
Afacafa:-------- Zar,Zor,Zoraki,
Alager: --------- Yarı pişmiş yarı olgun olan.
Acık: ------------ Pek az, Azıcık, bir parçacık
Annı gabağına:-Alnının ortasına
Alamet:----------Pek çok ,Çok, Olduğundan büyük 
Ağnatmak:-------Bir şeyi anlatmak.(Bu gün ne yaptın Ağnadıve bakam.)
Avaz:------------ Ses,Yüksek ses ( Avazın çıktığı kadar ünneyver(
Avu:--------------Zehir , (Geberesice farelere AVU goyvedinmi?) Abanmak:Birisinin veya                        bir şeyin üzerine kapanıp,bastırmak.
Afartmak:--------Mübalağa etmek,bir konuyu büyüterek

Ağarık:----------- Aklaşmış,beyazlaşmış

Ahretlik: ----------Besleme,kız evlatlık


Badılcan. -----Patlıcan
Baynımak: ---Sağlıklı duruma gelmek,Maddi yönden iyileşmek
Beddelek: ----Beceriksiz,Şapşal
Bolbazarı: ----Bolu pazarı olan gün (Pazartesi)
Bıldır: ---------Geçen yıl
Bıdırdı: -------Sessizce çok konuşmak
Bülle: ---------Bir şeyi ört anlamına gelir.
Badaşamamak:-- Anlaşamamak 
Bezi: ---------Bazen
Buruş: -------Hoşaf yapmak için kurutulmuş erik.
Batakcı:----- Borcunu vermeyen, Dolandırıcı
Beserek: ----Saf ,Anlayışı kıt
Bardaş: -----Dizleri büküp yere oturmak.
Böttürmek:--Bir şeyi ateşte közlemek.
Böğemek:--- Akan suyun önünü kapatmak
Basak: ------Basılacak yer. Merdiven basamağı
Bayrı: -------Bari


Cıllamak: --------Tiz sesle bağırmak
Cırmalamak: ----Tırmalamak,
Cebelleşmek: ---Birisi ile inatlaşmak,onunla oynaşmak
Curuk: -----------Hindi, Cocor
Cödürdek:-------Çok konuşan, Geveze
Cingan: ---------Göçer, Çingene
Cımbıldak:------- Ağır başlı olmayan, 
Cümee: ---------Cuma
Cacur: ----------Fermuar
Ciciklemek: -----Küflenmek
Cazı: ------------Cadı
Cığızlık yapmak:- Oyunda hile yapmak, Mızıkçılık etmek
Cidavı: ---------Arsız
Curu: ----------Sulu olan yiyecek
Conguldatmak:- İçinde sulu bir yemek olan kabı sallamak
Cindoruk: -------Ağacın en tepesi, uç yeri, Zirvesi
Cibertmek: ------Öldüresiye dövmek


Çepiş: -----------------Bir yaşındaki keçi 
Cincombalak kılmak: -Takla atmak
Çükündür: ------------Şeker pancarı
Çon: -------------------Kalça
Çınır: ------------------Sınır, Karda açılan yol
Çelertme: -------------Yaramaz ,bilmiş küçük çocuk
Çalmak:--------------- Sürmek
Çekişmek: ------------Azarlamak,Kızmak
Çığmızrak:------------ Tamamen, Hepsi, Kalabalık
Çemek: ---------------Çok konuşan
Çezmek:-------------- Çözmek
Çiritmek: --------------Çömelmek
Çampıldatmak: -------Sulu bir şeyi sallamak
Çırpıştırmak: ----------Dövmek


Dargamak: ------------Dağınık bir yeri düzeltmek
Dinelmek. --------------Dikilmek
Dömbelek: -------------Darbuka 
Dombay: ---------------Manda
Demden:--------------- Deminden, Biraz önce
Dıngıldak: --------------Dik durmayan, Sallanan 
Dığdı: -------------------Örgüdeki her bir zincir (halk dili Dığdının dığdısı)
Debildemek: -----------Kımıldama (halk dili. Debildeme geliyom.)
Diş: ---------------------Örgü örülen şiş
Dürü:------------------- Düğün hediyesi
Dıngabak gitmek: -----Düşmek, Kafa üstüne düşmek
Denişik:---------------- Değişik
Dizlik:------------------- Uzun paçalı iş giysisi
Di ha: ------------------İşte
Döbellenmek: ---------Yuvarlanmak
Döblecik:--------------- Çıplak
Diline virdetmek:------ Diline dolamak
Dirgez: -----------------Diri (Kumaş ve ip için kullanılır)
Dutlaştırmak: ----------Birinin eline herhangi bir şeyi tutuşturmak.
Duravamak: -----------Yorulmak
Dekgelegamak: -------Tanıdığın bir kişiye rastlamak.
 

Ertişmek: ---------------Birisi ile devamlı uğraşmak.
Ezelde. -----------------Tevekkeli
E'ce:--------------------- iyice 
Elpiştirme: --------------Bilmiş ,yaramaz çocuk
Ekceyvice: --------------Eni konu,iyice
Eyellim:----------------- Eğer ki...
Evitlemek: -------------Ayıklamak
Eplemguç: -------------Tahteravalli
Evzali.------------------ Nazlı,Kahrı zor çekilen kişi
Emeyara:-------------- İşe yaramaz,İstenilen gibi olmayan
Emişik:------------------ Süt kardeş
Eğrik:------------------- Eskimiş yıpranmış 
Ellek:-------------------- Sözünde durmayan,Sözüne güvenilmeyen


 

 

Fıydırmak: Fırlatmak

Fızlaşmak: Soğuktan ellerin donması,
Fızlı: Hızlı
Fike: Musluk
Faşdırdamak: Kızılann birisine,dolaylın yoldan sitem etmek. Kızdığını davranışlarla ifade etmek.
Fernüs: Gaz lambası üzerine geçen kavanos.
Fışan: Rüzgarla karışık yağmur yada kar yağışı 
>>>>>> Kurumuş at gübresi.
Fışgın:>>>>>>>> Dalda beliren ilk sürgün
Fışgırdak:>>>>>> Çocukların içine su koydukları bir nevi şırınga.
Fışırdamak:>>>>>>Sinirli bir halde kendi kendine söylenerek dolaşmak.
Fıttırmak:>>>>>>>Sinirlenmek,aklını oynatmak.
Fıydırmak:>>>>>> Fırlatıp atmak.
Fızlaşma:>>>>>>>>El,ayak gibi organların soğuktan morarıp donması.
Fike:>>>>>>>>>> Musluk
Filcan:>>>>>>>>Fincan
Fildirdek:>>>>>>>1. hamarat,becerikli,çalışkan 2.çok gezip dolaşan
Filkete:>>>>>>>Saç tokası
Fingirdek:>>>>>>>Oynak, hoppa,fıkırdak
Filgat:>>>>>>>>Feryat
Firek:>>>>>>>>>Kapı kilidi
Fit:>>>>>>>>>>Şüphe
Fit olmak:>>>>>>>Anlaşmak, ödeşmek
Fitlemek:>>>Birisi hakkında başkalarına kışkırtıcı arabozucu laf götürmek.
Fitil:>>>>>>>Gaz lambasının yanan pamuktan yapılmış ucu.
Forumcu:>>>>>Mübalagacı,yalancı,palavracı


Gabak:>>>>>>Oyunda rakibe atılan sayı. Boynuzsuz koyun,koç .Başı açık.kel
Gabık:>>>>>>Yara üzerinde meydana gelen sert tabaka.
Gabilmöhdü:>>>>>Höşgörüsü olmayan,kendisi ile anlaşılamayan kimse
Gabir:>>>>>>>>> Mezar, Türbe
Gağırtma:>>>>>>Kaba,saygısız,terbiyesiz kişi
Gağşak:>>>>>>> Parçalanmaya yüz tutmuş, her tarafı oynak hale gelmiş
Gakaç:>>>>>>>Kışın açıkta kalıp,donmuş,kaskatı olmuş
Gakılı:>>>>>>>Dopdolu,çok yüklü
Gakışlamak:>>>>>Sürekli olarak itmek,itelemek
Galik:>>>>>>> Ayağa giyilen patik 
Ganlıca:>>>>>Zehirsiz,yenilebilen bir tür mantar
Ganyokarı:>>>>Sırtüstü yatmış, karnı yukarda
Garagabuk:>>>> Kestane
Garaltı:>>>>>>> Belli belirsiz gölge
Garık:>>>>>>>>Bahçe ve bostanlarda sebzeleri dikmek ve sulamak için açılan uzun çukurlara verilen isim.
Gaşım:>>>>>> Kardeşim
Gatmerli:>>>>Mayalı hamurun içi yağlanıp, yuvarlak pide şeklinde hazırlanarak üzerine yumurta ve susam sürülerek fırında pişirilen ekmek.
Gelibatır:>>>>> Geliyor.
Gelik:>>>>>> Yayla evi,bağ evi
Gınamsık:>>>>> ince eleyip,sık dokuyan, fazla titiz
Gocana:>>>>>> Anneanne,büyük anne
Gorova:>>>>>>Kızılcık meyvesinin şekersiz kaynatılarak koyulaştırılmış ağdası
Gözer:>>>>>İri delikli kalbur
Gubur:>>>>>Ok atılan kirişli yay , Yüz numaranın büyük abdest yapılan deliğinin aşağıya uzanan ağaç borusuna verilen isim.
Gullep:>>>>Dolap veya oda kapısını duvardaki kasaya tutturan menteşe
Gurşane:>>>>Kapaklı tencere
Guytak:>>>>Çukurda kalan yer


Habire:>>>> Mütemadiyen, Devamlı
Hamani:>>>>>Habire,Devamlı,sık sık
Hamarat:>>>>Çalışkan,becerikli,eli çabuk ve elinden iş çıkan
Hedi:>>>>>>>Haydi
Helbet:>>>>> Elbette
Heleki:>>>>>Çok şükür,bereket versin
Hıcacık: Çok küçük, Minnacık
Hıncahıç:Ağzına kadar dolu. TIKABASA
Hıra: Ufak
Hır Durmak . Yaramazlık yapmadan durmak.
Hırkıldaşmak:İki kişi arasında geçen sözlü mücadele.
Hırkimik: Gırtlak gırtlağa kavga etmek.
Hışdama:Konuşma ,söylenme örnek:Hışdama hele olacak bu iş.
Hışır: Çok sert ,Dayanıklı Örnek: Şu adam çok hışır 
Hinci:Şimdi,Hemen
Hıykırmak: Yüksek sesle söylenmek
Hoha: Hayvanları durdurmak için kullanılan sözcük.
Hokuk:Boyundaki şiş,ur,kuvatrı
Holdurdatmak: Her tarafı karıştırmak. 
Holluk:Kümes hayvanları için yapılan yer.
Hopcuklamak: Sürekli atlayıp,zıplamak
Hora geçmek: Makbule geçmek örnek:Getirdiğin gızılçık çorbası çok hora geçti.
Hotlak:Tümsek,
Höşmelim:Süt ekşimesi veya tuzsuz taze peynirden yapılan yöresel bir tatlı çeşidi.
Husa:Tasa,eziyet,eza örnek:Çok dalgınsın bir husa mı var yoksa?


Iccacık: Sıcacık 
Iğıl ığıl:Yavaş ve sessiz akan suyun hali. Örnek:Yağmur ığıl ığıl epeyce yağdı.
Ihı:İşte,şurda,orada
Iıh:olmaz,hayır,
Ilıca:Kaplıca
Ildırışık:Aydınlık,Pırıl pırıl,çok aydınlık
Immana:Pek çok,dolup taşan
Iska:Soğan tohumu.iskelen
Islı:Islak olan,yaş
Izgar.Açıkgöz,uyanık,herşeyden haberi olan


İbik:Horoz ve tavukların baş ve çene altındaki kırmızı et parçası
İcar:Kiraya verilen yer. Örnek:Bu yıl gaşarkasını icara verdik.
İçerlek: Biraz içerde,iç kısımda olan. 
İçirik:Yatak içine konulan yün,Pamuk ve paçavralar
İdare:Tenekeden yapılmış küçük gaz lambası
İlazım:Gerekli ,Lazım
İlenmek: Beddua etmek.
İlkipda: İlk önce
İlküdün: Anne,babanın ilk evlatları
İlle.Mutlaka
İmik:Gırtlak
İmmana:Pek çok,dolu
İnik: Kedi,köpek yavrusu
İrelmek:Büyümek,gelişmek
İrezil: Rezil
İrkmek:Biriktirmek
İşmar:Göz,kaş,Dudak ile yapılan işaret
.


Kabara:Ayakkabı altına çakılan iri başlı çivi.
Kafakoçanı: Nüfus kağıdı
Kahirlenmek:Bir şeye üzülmek,Dertlenmek
Kayınçı:Kayın bilader
Kanırtma: Kaba ve terbiyesiz.
Kapkacak:Tencere,tava,tabak, gibi mutfak eşyası
Karafatma: Hindi
Kapuska: Bir tür lahana yemeği
Kaylan: Verimsiz,taşlı arazi
Kazel:Sonbaharda dökülen yapraklar
Keçeleşmek:Soğuktan el ve ayakların 
Kelem:Lahana
Kemre:Hayvan pisliği. Gübre
Kenet: Birbirine sıkı sıkıya bağlı olan.
Kerç: İnadına ,aksinedavranış ve sözler
Keş: Yağı alınmış yoğurt tortusunun fazlaca tuzlanarak gölgede kurutulmuş ve sertleştirilmiş çökelek.
Kıntır:Pinti,cimri
Kır: Yerleşim bölgesi dışı.
Kırkır:Çocuk dilinde AT,EŞŞEK 
Kırma:1-Av tüfeği,2-Anası ayrı Babası ayrı.Melez3-Hayvanlara verilen bir tür yem.
Kırmızı:Altın lira
Kirman:Elde yün eğirmeğe yarayan aygıt.
Köveke:Geniş gözenekli,kolayca kırılabilen yumuşak bir taş.
Kötez:İnek yavrusu buzağının ahırda ayrıca konulduğu kafes biçimindeki yer.
Külçe:Evlerdeki fırınlarda ayrıca pişirilen küçük ekmek.
Küllük: Çöplük
Kündelik:Her zaman kullanılan giyim eşyası.
Kürtün:Rüzgğarın sürükleyip bir yere yığdığı kar tepeciği.
Küyner:Köknar ağacı.



 

Lor:Peynir suyunu kaynatırken karıştırılarak elde edilen tuzsuz,yumuşak bir peynir türü.

Löbürdemek:Kızıp,yüksek sesle söylenip durmak.
Löp sözlü: Kırıcı bir lafı bile söylemeyi çekinmeyen.

Mabal: Günah,vebal.
Macir:Göçmen,muhacir
Madeniz: Maydanoz
Mafaza: koruma,saklama
Mahna:Ayıplama,kusur bulma
Mahya:Panayır
Malak: Manda yavrusu
Malkadın:Baykuş
Malta:Hayvanların boynuna takılan tasma.
Mancar:Pancar
Mani:Daima,her zaman
Mapıs:Hapiste bulunan,tutuklu
Marak:Şüphe,kayğı,merak
Markaşmak:Yayılarak,kaygısızca oturmak.
Maşrıfa:Su taşı
Mehel: Müstahak.Hak ettiğini bulmak.
Menemme: Galiba
Mertek:Ahırda hayvanların altına döşenen kalın ağaçlar.
Meymenetsiz:Asık suratlı,sevgisiz,çirkin.
Mısmıllamak: Kabahatli çocuğu,yada kişiyi iyiden iyiye dövmek.
Morbadılcan:Patlıcan.
Möhlüz:Züğürt,parasız
Möhlet:Zaman,müddet.
Muzmahal:Heder olmuş
Mundar:Pis, fena örnek. Bu tabak mundar olmuş.
Müdana:Mihnet.


Nacak:Baltanın küçüğü.
Naçar:Çaresiz,mecburen.
Namazla: Üzerinde namaz kılınan seccade.
Nanki: Hankisi?
Narasın:Ne gezer,ne arasın.
Nece: Ne kadar,nice
Nemelazım: Neyime gerek.Neyime lazım.
Nodul:Hayvanı dürterek yürütmek için sopanın ucuna çakılan çivi.

Oğul:Arının baharda kovandan çıkardığı yavru.
Okucu:Nişan,düğün,kına gibi toplantılara davetiye götüren.Okuyucu.
Oluk:Üzerinden su nakledilen,ortası oyuk uzunağaç.
Onca:Çok,pek çok.
Ortak:Evli bir kadının üzerine alınan ikinci kadın.
Oysaki: Meğer,halbuki.

Öcü:Çocuk korkutmak için söylenen cin,peri,umacı anlamında sözcük.
Ödek:Korkak,yüreksiz,ödlek.
Ölen:Öğle zamanı.
Önesem: Öyle ise.
Örüklü: Taşırarak doldurulmuş.
Örüzger:Rüzgar.
Öset: Hemen,o saatte,acele.
Öteri:Dolayı.
Ötürük:İshal olmuş.Öynese: Öyle ise
.

Pala:Paçavra,bez parçası.
Paldırdamak:Bina içinde gürültü yapmak.
Pallamak:Parçalamak.
Pantul:Pantolon.
Pasak:Pislik,kir.
Pavlika: Fabrika.
Payırdak: Hemen ,acele ile,derhal
Pazı:Yufka açmak için hazırlanmış hamur topağı.
Peşgir: Evde dokunmuş havsız havlu.
Pılıpırtı: Bez parçaları.
Pıs pıs: İçine dönük kişi.
Pinek: Kümes hayvanları ve kuşların tünediği yer.
Postal: Kılığı ,kıyafeti dağınık.
Potak:Ayı ve domuz yavrusu
Purç:Çam yaprakları demeti.
Pürçek:Başın ön ve yan taraflarından sarkan saçlar.

Sabın:Sabun
Sacıcak:Ocakta ateşe konularak üzerinde yemek pişirilen üç ayaklı demir halka.
Saçaklık:Evin tavanında ki çatı ile döşeme arasının üst kısmı.
Sadıç:Güveye yol gösteren ve adetleri öğreterek rehberlik eden kişi.
Sahan:Bakırdan yapılıp,kalaylanmış yemek tabağı.
Samaka:Aptal,sersem
Sapak:Yolun yolların kollara ayrıldığı yer. 
Sapırdak:Çok suratli konuşan.Söylediği anlaşılmayan kişi.
Sarma:Yaprak dolması.
Sası:Fena koku,ekşimtırak.
Savak başı: Değirmen oluğuna suyun girdiği yer.
Savrık:Dağınık,dikkatsiz.
Sayvat:Direkler üzerine yükseltilmiş,etrafı açık,üst kısmı kapalı yer.
Seç:Harmanda samandan ayrılmış taneler yığını.
Seki:Kapı eşiği.
Selki:Gergin değil,gevşek,sertliğini kaybetmiş.
Seme:Aptal,sersem
Sepken: Rüzğarla gelen yağmur.
Sergen:Raf
Set Pet: Tek ,tük
Sınmak: Denemek,sınamak.
Sıpıtmak:Fırlatıp atmak.
Sırnaşık:Yüzsüz,arsız,şımarık.
Sıtmaç:Sığır çobanı.
Sinne:Mezarlık.
Sivtinmek:Kaşınıp durmak.
Soğulmak: Verimliliği kaybetmek.
Solaman:Davranışları uyumsuz.
Somun:Yuvarlak ve iri ekmek.
Somurtmak: Surat asmak.
Sorudak:Somurtkan,yüzü gülmez.
Söbelen:1-Beyzi,oval,yumurta biçimi.2-Dağlarda yetişen bir mantar türü.
Sufra:Sofra.
Suval:Soru.
Sümsük:Aç gözlü.
Sünter:Kırmızı renkli,çavdara benzer sert bir buğday türü.
Süzek: Kevgir.
 
Şakımak:Güzel ses çıkarmak,ötmek.
Şakşak:Dış kapının demirden yapılmış kapı tokmağı.
Şalvar:Her tarafı geniş,sadece paçaları ve beli dar bayan pantalonu.
Şapırtdak: Çarçabuk,alel acele.
Şaplak:Şamar,tokat.
Şayka:Çok büyük dövme çivi. Enseri.
Şeherli: Şehirli olan kişi.
Şerlenmek:Yaramazlık yapmak.
Şeytan arabası:Bisiklet.
Şivga:Dayanıksız,yumuşak,kalitesiz.
Şıvgın:Budanmış ağaçların budanan yerlerinden çıkan taze sürgün.
Şidi:Çapaçul ve sevimsiz.
Şinik:Yirmi,yirmibeş kg ağırlık taşıyan tahıl ölçeği.
Şoruldamak:Ses çıkararak akmak.
Şura: işte,yakın bir yer tarifi.
 
Ta:Daha,
Taban:Dip,Temel.
Tafra:Yüksekten atıp,tutmak,kendisini büyük göstermek.
 
Uçgur: Don bağı.
Ummak: Ümit etmek.
Usul: Yavaş,hafif
Uşak:Çocuk.
Uzun Böcek: Yılan.
 
Üçetek: Kadınların düğün,duvak ve kına gecelerinde giydikleri üzeri sim işlemeli ve etekleri üç parçadan oluşan giysi.
Ürküntü: Korku.
Ürşan: Aydınlık,çok aydınlık.
Üşenci:Tembel
Ütmek: Oyunda kazanmak

 

Vıcık,vıcık: Çok sulu şey.
Vığır,Vığır:Kurt gibi küçük hayvancıkların durduğu yerde sürekli oynaşması.
Vızırdak:Huysuz ve çok ağlayan çocuk.
 


Yağır:Çeketin yaka kısmına birikmiş olan kir.
 

BU SAYFAMIZDA KULLANDIĞIMIZ MUDURNU'CA KELİMELERİN BAZILARI  
Sayın Büyüğümüz. Selami ERKUT beyfendinin 2000 yılında yayınladığı MUDURNU HALK DİLİ SÖZLÜĞÜNDEN alınmıştır. Kendisine Mudurnu ile ilgili eserlerinden dolayı teşekkür ederiz.
 
Saat-Tarih
 





GünceL HaberLer
 

ViZYoNDa Bu HaFTa
 
 
BuGüN 36 ziyaretçi (51 klik) KiŞi ZiYaReT eTTi




Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol